De hoge temperaturen zijn het land uit, het is weer echt Hollands weer! De frisse, koele lucht geeft weer creatieve energie. Een goede tijd om er met mijn aquarelspullen eropuit te trekken. Hier en daar begint het landschap al te verkleuren, dus er valt genoeg te schetsen en te schilderen!
Om ook jou met een duwtje over de schilderdrempel te helpen, heb ik een leuke, korte miniserie van drie verhalen voor je klaarstaan. We beginnen met het potlood en we gaan deze werken later met aquarelverf kleur geven.
Vandaag aflevering 1: Tekenen en zo – inleiding
De volgende twee zondagen volgen deel 2 en deel 3.
Tekenen en zo
Weleens in een rivier gezwommen met krokodil er in? Dat bibberige stressachtige gevoel krijgen mensen soms als ik een tekenopdracht geef. Ze denken ‘Dat kan ik niet’.
Dit is deel 1 van een serie artikelen over schetsen, genoemd ‘Tekenen en Zo’. Ik vertel waarom schetsen je helpt een beter aquarel te maken. En ik zal je laten zien dat iedereen dat kan ook al zie je beren, of krokodillen, op je schetspad.
Op het eind vertel ik ook nog hoe ik de krokodil heb overleefd!
In het vorige blog heb ik tips gegeven om meer schildertijd voor jezelf te creëren. Hartelijk dank voor alle aanvullingen, je vindt ze onder dat artikel.
Nu je weet hoe je jezelf meer schildertijd kunt gunnen en de zomerzon je naar buiten lokt, is het tijd om de volgende vraag te beantwoorden: ‘Margo, ik wil aquarellen maken, maar hoe zit dat met tekenen en zo?’
Laten we eens kijken wat twee willekeurige cursisten ervan zeggen.
1. ‘Ik kan niet tekenen en zo, dus ik sla het gewoon over. Ik ga meteen met het penseel aan de slag.’
2. ‘Aquarelleren is een gevecht om controle over verf en water. Eerst moet je kunnen tekenen, anders kun je ook geen penseel hanteren’.
Welke uitspraak zou de jouwe kunnen zijn? Of vind je dat de waarheid ergens in het midden ligt?
Voordat we kijken naar het belang van tekenen en zo bij het maken van een aquarel, eerst iets over het verschil tussen tekenen en schetsen.
Schetsen
Schetsen is uiteraard een vorm van tekenen, maar je zet de lijnen dan vrij snel. Het zijn geen hele precieze lijnen, maar meer zoekende lijnen. Een schets is dan ook niet bedoeld om een op zich zelfstaand product te worden dat je verkoopt of ophangt, maar een voorstudie voor een ander product. Dat kan een aquarel of een tekening zijn, maar ook een voorstudie van een beeld.
Bij schetsen kun je kleurinformatie toevoegen door notities op het papier te plaatsen of door donkere lijnen te combineren met lichte lijnen. Je kunt schetsen met potlood, houtskool, stiften en zelfs met je penseel kun je wat schetslijnen zetten.
Tekenen
Nu we dit weten, kunnen we het koppelen aan aquarel. Duidelijk is dat we het dan niet over tekenen, maar over schetsen hebben. De volgende vraag is dan ‘Wat het is nut van het maken van schetsen?’
Voor zover ik weet maken alle topaquarellisten eerst schetsen, voor ze aan een aquarel beginnen. Als ze het niet nodig zouden vinden, zouden ze het niet doen. Blijkbaar is het maken van een schets een manier om tot een beter aquarel te komen!
Waarom word je aquarel beter als je eerst een schets maakt? Bij mij werkt het als volgt. Het dwingt me om me in het schilderonderwerp te verdiepen en keuzes te maken. Tijdens het maken van een schets kijk ik naar het onderwerp en zet ik wat ik zie om in lijnen. Hoe zit de compositie in elkaar, welke grote en kleine vormen zie ik, wat is de richting van de lijnen…? Tijdens dat proces maak ik keuzes en die versterken mijn creatieve impulsen. Welke vormen zijn belangrijk, welke lijnen zet ik, wat zijn interessante details, wat laat ik weg, is er voldoende variatie…?
Ik maak een schets als een creatieve interpretatie van een onderwerp. Ik kan met mijn smartphone ook een foto van het onderwerp maken en die als basis van een aquarel gebruiken, maar bij het maken van een foto kijk ik nauwelijks, denk ik niet na. Er is geen creatief proces, alleen een ‘klik’.
Het kijken, denken en beslissen komt dan pas tijdens het maken van het aquarel en daarmee maak ik het mezelf een stuk moeilijker om een goed aquarel te maken. De schets geeft me zelfs de mogelijkheid om vooraf te bepalen of ik het onderwerp interessant genoeg vind voor een aquarel. Kan ik er voldoende uithalen?
Ik vind het leuk om er op uit te trekken om te schetsen of om dat onder het genot van een drankje op een terras te doen. Aan het begin vertelde ik dat dit voor sommige mensen anders is, zij hebben in meer of mindere mate last van schetsvrees. Zij zien krokodillen op hun pad en dat is jammer en niet nodig.
Waar zit het probleem?
Veel mensen hebben nooit getekend en weten niet goed hoe een schets te maken. Daarnaast stellen de meeste mensen veel te hoge eisen aan een schets. Ze denken dat ze een fotorealistisch beeld moeten schetsen. Daarmee verwarren ze schetsen met tekenen. De schets hoeft niet 100% lijkend te zijn en hij hoeft niet mooi te zijn: hij moet je alleen helpen om een beter aquarel te maken!
Tekenen en zo
Tot zover dit artikel. In het volgende blogartikel laat ik je drie methodes zien (met video) om een schets te maken. In mijn tweede videoblog, ga ik nu het zwart-wit van de schetsen invullen met aquarelverf. Veel plezier met de video!
Wat is jouw ervaring met schetsen? Laat het ons weten door hieronder te reageren.
Bedankt!
Margo van Vegchel
Katharina George National park in Australië, vijftien jaar geleden. De hitte van 40+ graden hangt als een broeiende deken om ons heen. We komen terug van een wandeling door een dor maar mooi landschap. Geen wolkje te zien, voor het eerst in ons leven liepen we met paraplu boven ons hoofd tegen de zon. Terug op de natuurcamping is er maar een manier om af te koelen: de rivier in. Dat doen we dan ook, we hangen aan de simpele steiger, zwemmen is aan ons niet besteed. In de verte komt een drijvende boomstam in beweging: een krokodil! Volgens de rangers zitten er alleen redelijk ongevaarlijke ‘freshies’ (zoetwaterkrokodillen) in deze rivier en geen levensgevaarlijke ‘salties’. Zolang je ver uit hun buurt blijft, vooral als ze jongen hebben, laten ze jou ook met rust. We vechten tegen ons gevoel van onveiligheid. Ons lichaam koelt af, maar ons hoofd raakt verhit, we zijn kansloos en staan vrij snel weer aan de kant. Een aquarellist komt liever een beer op zijn pad tegen, dan in krokodil in zijn water! Ga schetsen en ontdek je kracht om tot betere aquarellen te komen.
20 thoughts on “Tekenen en Zo”
Wat leuk. Stuit ik ineens hierop.
Ik ga gauw verder lezen, want ook ik kan hier zeker tips opdoen!
Bedankt dat je dit thema op hebt gepakt!
Petra
Hoi Margot, ik ga met genoegen deze blog met video’s volgen want ik ga regelmatig in het zuid Limburgse heuvelland tekenen en schetsen. Maar een vlugge schets met wat aquarel ingevuld was nog een wens van mij om dat onder de knie te krijgen. Dus ik ben helemaal blij, bedankt !!
Hoi Carla, het zal je verrassen de volgende 2 video’s. Heb je op de Aquarel Academie de cursus in 10 minuten een schets in kleur al gedaan? Die sluit heel mooie aan op deze mini-serie.
Nee Margot, deze heb ik nog niet gedaan, maar er zijn een aantal cursussen die nog op mijn lijstje staan en deze hoort erbij. Ik ben net begonnen aan de cursus Vogels, dus 10 maanden hier mee bezig, daarna zie ik wel weer.
Hey Margo,
Ja inderdaad je schrijftaal brengt ons allen aan het denken en in beweging.
Ook ik ben altijd echt aan’t (af)tekenen het schetsen zou ik wel willen leren
Dus ik ben ook benieuwd naar je video’s
Tot dan ‘ grtjs Lydia l
Hoi Lydia, dank je wel voor je fijne reactie… op naar volgende week.
Wat is dit leuk. Ik word van schetsen altijd blij. Ook al ben ik er niet goed in. Dat maakt mij niets uit. Het brengt je op interessante plekken en in gedachten ben je dan toch al een beetje met een nieuw aquarel bezig. Want dat vraagt om een goede voorbereiding. Ook ik kijk uit naar naar video 2
Ha Toos, wat een positieve insteek. Doen waar je blij van wordt, ik doe met je mee!
Dag Margo, ik ben ook heel benieuwd naar het vervolg.
Schetsen worden bij mij altijd tekeningen,ik werk altijd teveel uit .Ik hoop nog veel bij te leren!!!!!
Hoi Gonda, dank je wel voor je reactie. Ben heel benieuwd wat je van deel 2 en 3 vind. Het zal je in ieder geval verrassen!
Hallo Margo, wat een toeval. Morgen ga ik een dag schetsen in Avifauna. Houtskool en potloden mee en heel misshien een klein aquareldoosje. Hartstikke leuk dit artikel over schetsen. Ik doe het regelmatig. In de fietstas gaat altijd het schetsboek mee. Onderweg zie ik vaak zoveel mooie onderwerpen. Ik ben heel benieuwd naar het volgende blog en jouw tips.
Hoi Janneke, ik zie je al op een mooie locatie staan. Dat wordt genieten!
Ik heb ook een probleem met schetsen of tekenen, met afstanden of verhoudingen inschatten en kijk uit naar het vervolg van deze reeks.
Groeten
Hoi Heidi, dank je wel voor je reactie. Ik hoop dat de volgende 2 video’s je vragen beantwoorden.
Wat een leuk artikel! (Wie houdt er nou niet van krokodillen?!) Af en toe moet je gewoon een risicootje nemen en dan komt het goed. Een beetje lef tonen, goed kijken en riskeren dat je werkstuk mislukt. Een schets maken hoort gewoon bij een goede voorbereiding, net als wanneer je een deur gaat schilderen dat je eerst alles goed schuurt.
Terwijl de fan koelte geeft op deze hete dag, lees ik met veel plezier je blog over die krokodil.
Ja natuurlijk zie ik die ook. Als ik schets is dat vooral zoeken naar de verhoudingen en zo min mogelijk lijnen gebruiken. Dus net als Irma veel gummen, gummen en nog eens gummen.
Er gaat een hoop tijd inzitten en als het dàn goed gelukt is krijg ik vrees om het te gaan kleuren. Misschien verpest ik het wel. ???? word er krampachtig van….
Na zoveel lessen aquareltechniek beheers ik nog altijd niet de juiste verhouding water en verf. Dus oefen ik dàt regelmatig. Tekenen met de penseel. Heel leuk om te doen.
Als ik aan een “echte” aquarel begin zet ik een paar sumiere lijnen, eigenlijk te snel .
Mijn werk wordt er wel spontaner van, maar toch … Ik mis de structuur..
Tja..Margo, ik besef dat het zeker beter is om alles goed in beeld te krijgen wat je nu wilt.
Goed blog en nieuwsgierig naar het vervolg..
Zittend in de schaduw, met een kop koffie, lees ik je schetsverhaal.
Die krokodil kom ik regelmatig tegen.
En dan gaat het met name om de verhoudingen in de schets.
Ik zet mijn potlood dan op papier en kom aan het eind van de schets een stuk papier te kort.
Weer te groot begonnen of te breed of te smal.
Het geeft niet wat…..maar er is altijd wat!!
Toch is het nut van een schets voor mij van aquarellevensbelang.
Als ik dat niet doe, kom ik hopeloos om in vegen en poetsen.
Dus, Margo, die krokodil ga ik altijd te lijf met een potlood en gum.
Vaak, omdat ik weet dat ik zit te knoeien, maak ik eerst een schets op gewoon papier, zodat ik kan gummen tot ik een ons weeg.
Als mijn schets dan ” oké” is, dan breng ik hem over op aquarelpapier.
Ik voorkom dan dat ik mijn papier al verknoei voor er ook maar een spat verf op zit.
Maar ik ga door…….krokodil of niet!!!!!!
Ik kocht gisteren een kaart met de tekst:
Schilder de wereld in je eigen kleuren,
Dan wordt hij nooit eentonig!!!
En zo is het maar net.
Margo, wat heb je toch een leuke schrijfstijl. Ik lees je verhalen met veel plezier en denk dat iedereen zich er altijd een stukje in kan terugvinden. Ik ken die krokodil ook. Ik ben altijd bang dat ‘men’ over m’n schouder meekijkt en denkt: ‘Nou, die bakt er ook niks van!’ Daarom gebruik ik ook altijd foto’s, drempelvrees om buiten te schetsen dus,. Dat brengt natuurlijk nóg een nadeel met zich mee, namelijk dat ik inderdaad alles té precies wil doen en dat is nou net dát wat de meesten onder ons niet willen. Ik kijk al uit naar je volgende blog Margo. Groetjes van Marijke.
Hoi Margo, je kan mijn antwoord vast al raden; ik ben slecht in tekenen, maar ik aquarelleer altijd vanaf een schets. Ook als ik een foto als referentie gebruik, maak ik er eerst een schets van, om het onderwerp ‘ in mijn vingers’ te krijgen en inderdaad, om keuzes te maken. Mijn gebrek aan tekenvaardigheid zie je ook aan mijn uiteindelijke aquarellen, maar ikzelf heb daar geen probleem mee.
Margo,
je schrijft boeiend en helder. Zelfs als ik al weet, waar je over schrijft, krijg ik toch een aha-gevoel. ik zie uit naar het vervolg van dit onderwerp, want ik heb het gevoel dat het me zal stimuleren om nog meer…..
Dank je.